INTRODUCTIE

10 Classificatiesystemen

Classificeren is een taak die veel in de kennistechnologie wordt toegepast, vaak in combinatie met andere taken. In dit hoofdstuk zal alle aandacht uitsluitend gericht zijn op classificeren.

Bij classificeren gaat het erom van een object aan te geven tot welke klasse het behoort. Een duidelijk voorbeeld is het classificeren van dieren of planten: tot welke klasse behoort de plant of het dier dat u voor u heeft. Op grond van kenmerken die kunnen worden waargenomen, zoals kleur of vorm, moet dat worden vastgesteld. Uitgangspunt daarbij is dat alle mogelijke klassen vooraf gegeven zijn.
Vaak is het niet nodig alle kenmerken te bepalen van een object om vast te kunnen stellen tot welke klasse het behoort: als een boom eikeltjes heeft, is het een eikenboom; het is dan niet meer nodig vormen van bladeren, de structuur van de schors, enzovoorts te onderzoeken om de klasse vast te kunnen stellen.

Classificeren is een belangrijke categorie van intelligent gedrag: een mens classificeert allerlei situaties in het verkeer, bijvoorbeeld om vast te stellen of het veilig is om over te steken of niet, een gezin dat vakantieplannen aan het maken is, classificeert de mogelijke bestemmingen in klassen als sportief, cultureel, enzovoorts, en een docent classificeert de leerlingen in zelfstandig, hulpbehoevend, en dergelijke. Vaak worden op grond van een classificatie volgende acties ondernomen.

In classificatiesystemen kan de kennis van experts op een zeker domein worden ondergebracht, teneinde niet-experts te ondersteunen bij het classificeren van objecten, of de classificatie zelfs geheel geautomatiseerd te laten verlopen. Om een object te classificeren, moet het systeem beschikken over kennis van kenmerken van het te classificeren object. Het streven zal er daarbij op gericht zijn met zo weinig mogelijk kenmerken zo snel mogelijk tot een goede classificatie te komen. Eerst álle kenmerken van een object registreren en vervolgens controleren of die overeenkomen met de kenmerken van één van de mogelijke klassen, is vaak niet eens mogelijk of anders te bewerkelijk.

Een belangrijk aspect bij classificeren is dus hoe waargenomen kenmerken moeten worden geïnterpreteerd en welke kenmerken bekend moeten zijn om tot een classificatie te komen.
In de eerste paragraaf van dit hoofdstuk wordt nagegaan hoe classificatie kan worden gemodelleerd en van welke stappen er sprake is bij de classificatie van een zeker object.

In de tweede paragraaf wordt een aantal classificatiesystemen behandeld die een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van de kennistechnologie. Van die systemen wordt nagegaan hoe classificatie er in plaatsvindt.
In de derde en laatste paragraaf wordt een aantal methoden voor classificatie gegeven die resulteren in algoritmes die kunnen worden geïmplementeerd.